فرهاد دژپسند،وزیر امور اقتصادی و دارایی در برنامه نگاه با اشاره به عرضه های صندوق قابل معامله به مردم برای تامین مالی بهتر دولت در دوران کرونایی بیان کرد: در بسیاری از کشورهای دنیا با ورود کرونا مصرف انرژی کاهش و احتکار افزایش پیدا کرد و بسیاری از بانک های مرکزی با مشکلات مختلفی رو به رو شدند اما ایران کشوری که رئیس جمهور آمریکا آن را تهدید به برکناری نظام در دو سال گذشته داده بود توانست از مشکلات عبور کرده و فضا را مدیریت کند.
وی تاکید کرد: علت عمده تورم ایجاد شده در کشور، افزایش هزینه هاست. وارداتی که انجام می دهیم حدود ۸۰ درصد کالاهای واسطه ای و مواد اولیه ای بوده است وقتی این کالاها متاثر از نرخ ارز دچار افزایش قیمت می شوند، این به فرآیند تولید و هزینه تمام شده تولید منتقل می شود و زنجیره وار تا بازار و مصرف کننده نیز ادامه پیدا می کند. دژپسند گفت: با توجه به دلاریزه بودن اقتصاد ایران،آثار افزایش نرخ دلار را در کالاها شاهدیم. در برخی موارد به فضای نااطمینانی مردم دامن زده شد افرادی که فضای سوداگری را ایجاد کردند به فکر مردم نبودند و بازارها را برهم زدند. وزیر اقتصاد از خوش قولی مودیان مالیاتی در روزهای کرونایی خبر داد و بیان کرد: امسال خوشبختانه بسیاری از مودیان مالیاتی که سال گذشته در پرداخت مالیات مقاومت می کردند خوش‌حسابی کردند و این موضوع منجر به تحقق صد درصدی مالیاتی مورد انتظار دولت شد. همچنین برداشت ما از تنخواه خزانه کشوری نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۵ هزار میلیارد تومان کاهش پیدا کرد. او ادامه داد: سال گذشته برداشت ما در این مدت از خزانه کشور ۲۷ هزار میلیارد تومان بود که امسال این رقم به ۱۲ هزار میلیارد تومان رسید. برای امسال بیش از ۳.۸ میلیارد دلار جذب سرمایه گذاری خارجی شد که رضایت بخش است. همچنین دولت امسال ۱۱۷هزار میلیارد تومان درآمد از طریق انتشار اوراق کسب کرد.
*مردم در شرایط سخت اقتصادی هستند
وزیر اقتصاد تاکید کرد: تحریم ها آثار بدی بر زندگی عموم مردم گذاشت، ما واقفیم که مردم ما خیلی سخت شرایط اقتصادی را سپری می کنند و تاکید می کنم مسئولان دغدغه واقعی برای بهبود شرایط دارند.
دژپسند ابراز کرد: ما صادرکنندگان را یار دوازدهم خود نمی دانیم و بلکه همراه رسمی خود برای کنترل تورم و تامین نیاز کشور می دانیم افرادی که تحت پیگرد قانونی برای بازگشت ارز به کشور هستند را صادرکنندگان اصیل نمی دانیم و همواره از صادرکنندگان تقدیر کرده و قدردان خوش‌حسابان این صنف بوده ایم.
وی با اشاره به اتکای دولت به شرکت های دانش بنیان تصریح کرد: شرکت های دانش بنیان طی سال های گذشته به ۵ هزار شرکت رسیده است و این بیانگر تاکید دولت بر این شرکت هاست که مثال آن را به تولید واکسن کرونا می توان زد.
وزیر اقتصاد گفت: برای سهولت فعالیت شرکت ها به کوتاه کردن مدت تشکیل شرکت می توانیم اشاره کنیم. در گذشته ۷۳ روز برای تشکیل شرکت زمان می بردیم که به ۷۳ ساعت رسیده است و من حتی شاهد تشکیل یک شرکت در ۲۰ دقیقه هم بوده ام.
دژپسند با اشاره به استفاده دولت از صندوق توسعه ملی گفت: دولت به هیچ عنوان برای بودجه از صندوق توسعه ملی برداشت نکرده است آنطور که آمارها به ما نشان می دهند ما در سال۹۹ تنها ۴ درصد از صندوق توسعه ملی برداشت کرده ایم که یکی از مثال آن ها یک میلیارد یورویی است که برای کرونا برداشت شده است.
وزیر اقتصاد به تامین مالی ۲۶۴ هزار میلیارد تومانی دولت از بورس طی سال ۹۸ اشاره کرد و گفت: امسال دولت توانست از بورس ۳۲۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی کند که قطعا ظرفیت تامین مالی بیشتر است. رشد نقدینگی نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کرده اما رضایت بخش نیست.
وی گفت: در سال گذشته اولین دستگاهی بودیم که در دوران کرونا درخواست ایجاد تسهیلات برای تولیدکنندگان بودیم. اولین دستگاهی بودیم تخفیف‌های مالیاتی اعم از مالیات بر ارزش افزوده را اعمال کردیم، ولی درآمد مالیاتی ما کاهش پیدا نکرد و ۷.۱۲ ما صد در صد محقق شد.
وزیر اقتصاد توضیح داد: منظور از ۷.۱۲ این است که ۷ ماه از ۱۲ ماه ما محقق شده است. مودی مالیاتی ما در چندماه گذشته مالیات را نداده بود ما با تخفیف به این افراد معوقات مالیات را زنده کردیم. از شورای هماهنگی اقتصادی مصوبه دریافت کردیم و با ایجاد انگیزه بدهکاران مالیاتی را پای میز پرداخت مالیات کشاندیم.
او بیان کرد: برای مکانیزه کردن فرآیند‌های مالیاتی تلاش کردیم و بخش قابل توجهی از رشد درآمد‌های مالیاتی به همین موضوع بازمی گردد.
دژپسند به فروش اوراق بدهی اشاره کرد و گفت: دولت‌ها با فروش اوراق بدهی برای دولت‌های بعدی ایجاد نمی‌کنند بلکه باید هزینه‌ها را بررسی کنیم برخی از هزینه‌ها از جمله دانشگاه و آموزش و پرورش هزینه‌های بین نسلی است و ثمره آن در آینده دیدنی است. طرح‌هایی نظیر انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی هم از جمله همین مواردی است که در سالهای آتی ثمره‌های آن دیده می‌شود.
وی تاکید کرد: یک ریال هم بدون مجوز اوراق به فروش نرسانیدم و باید بگوییم که حتی یک روز هم بازپرداخت اوراق خزانه عقب نیفتاده است.
وزیر اقتصاد به درآمد دولت از خصوصی سازی‌ها اشاره کرد و گفت: در سال گذشته درآمد دولت از خصوصی سازی چیزی حدود ۶ هزار میلیارد تومان بود و امسال طی ۶ ماهه امسال به ۳۲ هزار میلیارد تومان رسید. تمام خصوصی سازی دولت در امسال در بورس و قیمت گذاری روی تابلو انجام داده ایم.
دژپسند در ادامه به وضعیت فعلی بورس اشاره کرد و گفت: بازار سرمایه فقط فروش سهام نیست و ابزار‌های مختلفی وجود دارد، باید بنگاه‌های اقتصادی برای تامین مالی به این بازار رجوع کنند. عرضه‌های اولیه باید افزایش پیدا کند. سعی کردیم نیازمندی‌های قانونی را برای گسیل بنگاه‌ها در بازار سرمایه تسهیل کنیم.
وزیر اقتصاد بیان کرد: همواره از بنگاه‌های بزرگی که برای تامین مالی بانک را انتخاب می‌کنند سوال می‌کنم چرا از طریق بورس اقدام نمی‌کنید؟ تامین مالی که از امتیازات ویژه‌ای همراه هستند. طرح بزرگ مقیاسی داریم که درآینده رونمایی می‌کنیم از آن که به تامین مالی ۸۰ هزار میلیارد تومانی نیاز دارد و راه آن بازار سرمایه است.
*مردم از بورس ترسانده شدند
او به ترغیب مردم برای ورود به بورس و ایجاد تکانه‌های شدید بعد از آن گفت: به عنوان کسی که منابعی دارم و سرمایه گذاری در نظر دارم، یعنی می‌خواهم بخشی از منابع مالی ام را در گزینه جدید انجام دهم. آیا ما گفتیم تمام دارایی خود را به بازار سرمایه وارد کنید؟ برخی‌ها منازل و دارایی کلان خود را فروخته به بورس اوردند. همواره گفتم برای معامله در بازار سرمایه به سه موضوع مطالعه، مشاوره و معامله دقت کنند.
رئیس شورای عالی بورس بیان کرد: نباید تحلیل بازار سرمایه با مسائل سیاسی انجام شود. به دوستان سیاسی خود می‌گویم که بازار سرمایه را از مسائل سیاسی دور نگهداریم و محیطی آرام برای آن فراهم کنیم تا میدانی برای بازی‌های سیاسی نشود. بازار سرمایه یعنی بازاری برای مقابله با اقتصاد نفتی است.
دژپسند گفت: متاسفانه مردم از بازار سرمایه ترسانده شدند. سوداگر اعلام ورود نمی‌کند. این بین اعلام می‌شود که دولت زمانی که تامین مالی خود را انجام داد دیگر به بورس احتیاج ندارد و بازار اُفت کرده است. این سوال مطرح می‌شود اوراق دولت در بازار بدهی نمی‌فروشد؟ دولت به هر دلیلی به حمایت از بازار سرمای نیاز دارد و هیچوقت کارش با این بازار تمامی ندارد.
وی افزود: سوداگران با این ابزار دل بسیاری از سرمایه داران بورس را خالی کردند. یکی از دوستان بدون قصد در فضای مجازی از زمان پایان عرضه‌های دولت در بورس و خروجش از بورس صحبت کرد که صحبت کارشناسی نبود. زمانی که تقاضا در بورس بالاست باید حقوقی‌ها عرضه را افزایش دهند ما نیز بر این اساس با افزایش سهام شناور بازار را تاحدودی مدیریت کردیم.
وزیر اقتصاد گفت: حمایت دولت در بازار سرمایه از طریق ریل گذاری‌ها ومصوبات بر اساس شرایط زمان است. مثبت شدن بازار متغیر غالب ندارد و مصوبات و شرایط منجر شد تا اعتماد بورسی‌ها به بازار سرمایه بازگردد.
دژپسند به برخی تحلیل‌ها درباره بورس گفت: در شورای عالی بورس تحلیل‌های کلانی می‌شود و امسال ما جلسات فوق العاده و فوری زیاد را با کارشناسان زبده انجام داده ایم. اینکه برخی‌ها می‌گویند دولت شاخص بورس را زیر یک میلیون و صد هزار واحد رساند تا زیرساخت سازی کند صحیح نیست.
*جریمه نقدی مدیران بورسی متخلف
وی گفت: برخی موارد را نمی‌توانیم به علت حساسیت‌ها رسانه‌ای کنیم، ولی باید به مردم بگویم که در زمان‌های نوسانات شدید بورسی، مدیران بورسی بودند که جریمه نقدی شدند، ۶ ماه سلب امتیاز و ابطال معامله شدند. برخی از مدیران جریمه‌های ۶۰ تا ۶۵ میلیونی شدند. یک شرکت دولتی به دلیل ایجاد اختلال در فروش ۲۰ هزار واحد شاخص بورس را بالا برده بود که طبق قوانین معاملاتش باطل شد.
رئیس شورای عالی بورس بیان کرد: طبق شرایط برای مردم مصوبه آماده کردیم به طور مثال در زمان ریزش بورس اوراق تبعی را برای حمایت از سهامدار وارد بازار کردیم. موضوع بعدی الزام بازارگردان را آوردیم وجود بیش از ۳۰۰ شرکت بورسی و الزام آن‌ها کاری است که آغاز کرده ایم.
وی گفت: از نظر اسمی دارا یکم داشتیم که سهام بانک‌ها بود. پالایش یکم دومین صندوق‌ای تی اف و در نهایت دارا سوم که سهام دولت در سه بانک ملت، تجارت و صادرات است و عرضه آن در آینده نزدیک عرضه خواهد شد. زمانی برای آن اعلام نمی‌کنم چرا که در کمیته مختص به این موضوع زمان تعیین شده است.
وی ادامه داد: فرار‌های مالیاتی به روش‌های گوناگون شناسایی می‌شوند. اکنون ۴۰ درصد از ارزش افزوده ما معاف از مالیات است. از دی ماه سال ۹۷ اصلاح قانون مالیات کلید خورد. در این اصلاح اولین بند ساماندهی معافیت‌های مالیاتی بود. برخی از موارد که به آن فرار مالیاتی می‌گوییم بستگی به برداشت‌ها از درآمد دارد که در ایران مجموع درآمدهاست. قسمت سوم مالیات بر عایدی سرمایه است. چهارمین موضوعی که بسیار حائز اهمیت است و منجر به کاهش جرائم مالیاتی و کاهش مراجعه چهره به چهره می شود، رودرویی مودی و ممیز مالیات راهی برای فرار مالیاتی است و کاهش مراجعات این فرار را کاهش می‌دهد.
دژپسند تاکید کرد: همکاران گمرکی ما مظلوم هستند و در مرز‌های کشور با کمترین حقوق فعالیت می‌کنند و برخی از موارد هم به آن‌ها مربوط نمی‌شود. وجود کالا در پایانه‌ها در محدوده گمرک نیست. زمان ترخیص کالا را از سه ماه به ۳ روز کاهش داده ایم. نظارت‌های گمرکی را به نظارت‌های غیر مزاحم پسینی منتقل کردیم.
وزیر اقتصاد بیان کرد: ابزار و تجهیزات گمرکی‌ها کم است، برای تجهیز گمرک از بخش خصوصی برای خرید ایکس ری‌ها کمک خواستیم و از شرکت‌های دانش بنیان برای تامین ایکس ری استفاده کرده ایم و خوشحالیم که اولین ایکس ری تولید شرکت‌های دانش بنیان را در گمرکات نصب کردیم.
وی افزود: در بخش خصوصی سازی جایی که احساس شود به بیت المال دست اندازی شده است اولین کسی هستم که اعتراض می‌کنم. اهلیت در قانون گذشته موضوع اهلیت مالی خریدار بوده است و بعدا به اهلیت راهبردی رسید که به سهام‌های کنترلی باز می‌گردد. در واگذاری یک شرکتی ۳ بار مزایده انجام شد و خریداری حضور نداشت، هیئت واگذاری طبق اختیارات قانونی قیمت گذاری انجام و سه خریدار را بر مبنای رقم‌های پیشنهادی برنده اعلام کرد.
رئیس شورای عالی بورس در پایان بیان کرد: شاید در این مسیر اتفاقاتی رخ داده باشد که در دوران تصدی اینجانب هم نبوده، اما تعیین قیمت توسط هیئت واگذاری کاملا قانونی بوده است. البته با ورود من به وزارت اقتصاد بسیاری از مصوبات هیئت واگذاری لغو و تاکید داشتم که خصوصی سازی از طریق بورس انجام شود.موج
