مشکلات مناطق زلزله‌زده کرمانشاه در زمینه ساخت‌وساز و مسائل اقتصادی هنوز رفع نشده است و این در حالی است که آسیب‌های اجتماعی بیش از پیش در این مناطق خودنمایی می‌کند.
به گزارش پایگاه کاوش یزد ، ایران چهارمین کشور بلاخیز و پرسوانح در جهان است و استان کرمانشاه نیز در کشور جزو استان‌های پرحادثه محسوب می‌شود که نیازمند مدیریت بحران، پیشگیری و توجه به تمام مشکلات بعد از بحران است.
زلزله 7.3ریشتری استان کرمانشاه نیز از مهمترین بحران‌هایی است که در واقع کل کشور را تحت‌الشعاع قرار دارد و اکنون بعد از گذشت بیش از سه سال قضاوت‌ها و انتقادات نسبت به عملکرد افراد در بخش‌های مختلف وجود دارد.
براساس گزارش تسنیم کرمانشاه،در زلزله 21 آبان 96 بخشی قابل‌توجه از واحد‌های روستایی، شهری، واحد صنفی، مساجد، مدارس، شهرک صنعتی و حتی مراکز درمانی نوساز تخریب شدن یا آسیب دید که برخی از این واحدها هنوز بازسازی یا تعمیر نشده‌اند.
تورم و افزایش شدید قیمت مصالح ساختمانی سبب شد بسیاری از زلزله‌زدگان از اتمام بازسازی واحد مسکونی خود ناامید شوند و ساخت‌وساز را به‌صورت نیمه‌کاره رها کنند به‌طوری که واحد‌های بسیاری اکنون در شهر سرپل‌ذهاب به‌صورت اسکلت خودنمایی می‌کنند.
این مشکلات در حالی است که مدت امهال وام‌های زلزله‌زدگان به اتمام رسیده است و اکنون با وجود مشکلات معیشتی بسیار باید دغدغه پرداخت قسط هم داشته باشند زیرا اخباری امیدوارکننده از تمدید امهال وام‌ها به گوش نمی‌رسد.
مستأجران از دیگر اقشار آسیب‌دیده زلزله 7.ریشتری هستند که در اوایل وقوع زلزله با فشار رسانه‌ها مورد توجه مسئولان قرار گرفتند و وعده‌هایی امیدوارکننده را دریافت کردند که اکنون بعد از سه سال هنوز در حد وعده باقی مانده و سقف بای سر بخشی از مستأجران بعد از گذشت سه سال هنوز کانکس است.
مسئولان در اوایل وقوع زلزله با قاطعیت به مستأجران وعده زمین داده بودند که با گذشت زمان رنگ باخت و اکنون همان مسئولان اعلام می‌کنند در هیچ جای دنیا در زمان بحران به مستأجران زمین اعطا نمی‌شود و بعد از گذشت سه سال مستأجران چاره‌ای جز کانکسنشینی را پیشِ‌روی خود نمی‌بینند.
مسکن مهر سرپل‌ذهاب از دیگر حواشی زلزله کرمانشاه بود که بخشی از آن با تأخیر بسیار در حال بازسازی است و مالکان واحد‌های باقی‌مانده هنوز در کانکس زندگی می‌کنند.
بعد از وقوع زلزله، بسیاری از سرپرستان خانوار و جوانان شغل خود را از دست دادند و اشتغال به دغدغه دیگری برای زلزله‌زدگان تبدیل شد به‌طوری که برخی را وادار به مهاجرت به حاشیه شهرهای بزرگ کرد.
در واقع می‌توان گفت هنوز در حوزه اشتغالزایی کاری انجام نشده و حتی به اغلب واحدهایی که در شهرک صنعتی سرپل‌ذهاب تخریب شده بودند تسهیلاتی اعطا نشده است و اغلب کارگران این واحدها بیکار شده‌اند زیرا برخی از این واحدها قبل از دریافت تسهیلات بازسازی را آغاز کرده‌اند و اکنون به‌هربهانه‌ای حاضر به پرداخت تسهیلات به آن‌ها نیستند.
در جریان زلزله سال 96 کرمانشاه خیلی از خانوارهایی که در شهرهای زلزله‌زده مستأجر بودند مجدداً به روستاها برگشتند و اقدام به ساخت خانه کردند، اما فقدان فرصت‌های شغلی و امکانات رفاهی، فرهنگی و معیشتی به‌زودی این فرصت را به هدر می‌دهد و مهاجرت روستاییان به شهرها شروع می‌شود.
شواهد نشان می‌دهد فضاهای آموزشی نیز به‌طور کامل بازسازی نشده‌اند و دانش‌آموزان برخی روستاها در کانکس تحصیل می‌کنند و این در حالی است که بنابر گفته مسئولان 1000 کلاس درس در 1000 روز ساخته شده است.
یکی از ضروریات مدیریت بحران توجه به موضوعات روان‌شناختی و آسیب‌های اجتماعی بعد از زلزله است که به‌نظر می‌رسد در زلزله کرمانشاه گذشته از نتیجه کار، برنامه‌ریزی‌ها همه برای موضوعات فنی و فیزیکی بوده است.
بازسازی فیزیکی واحد‌های مسکونی بدون بازسازی فضای اجتماعی، روان‌شناختی، اقتصادی، فرهنگی و ارتباطی کارساز نبوده است و نخواهد بود و این برای مناطقی همچون سرپل‌ذهاب که هشت سال دفاع مقدس را پشت‌سر گذاشته است اهمیت دوچندان دارد.
اما در این میان نهادهایی همچون سپاه، ارتش، بنیاد مستضعفان و بسیجیان از روز نخست مسئولیت‌هایی را پذیرفتند و بنابر اعلام مسئولان اجرایی کارنامه‌ای قابل‌قبول در این زمینه داشتند، به‌عنوان نمونه سپاه مسئولیت رسیدگی به مناطق روستایی را به‌عهده داشت و بنیاد مستضعفان نیز به‌گفته استاندار منازل محرومان را در کمتر از یک سال تحویل داد.
در بحبوحه وقوع زلزله که ملت ایران همه با مردم مناطق زلزله‌زده همدل شده بودند افرادی از چهره‌های معروف و سلبریتی‌ها مبالغ هنگفتی را تحت عنوان کمک به زلزله‌زدگان جمع‌آوری کردند اما کوچکترین اقدامی از سوی آن‌ها انجام نشد و با گذشت سه سال همچنان سرنوشت پول‌های جمع‌آوری‌شده مشخص نیست.
بیشتر بخوانید
- فتاح در کرمانشاه: آمادگی بنیاد مستضعفان برای واگذاری طرح‌ها به بخش خصوصی/ توزیع 2000 تن سیمان رایگان در مناطق زلزله‌زده
- وقوع زلزله 4.2ریشتری در نصرآباد خراسان‌رضوی/ تاکنون خسارتی گزارش نشده است
- روندبازسازی روستاهای رامیان پس از زلزله چگونه است؟ / 100روزه فقط 8 خانه ساخته شده است
کسی جوابگوی سرنوشت کمک‌های جمع‌آوری‌شده از طرف سلبریتی‌ها نیست
این موضوع مورد انتقاد سردار بهمن ریحانی فرمانده سپاه حضرت نبی اکرم(ص) استان کرمانشاه نیز قرار گرفت و اظهار داشت: در زلزله کرمانشاه بسیاری از پول‌ها و کمک‌های مردم هدر رفته است و اکنون هم معلوم نیست کجاست.
وی عنوان کرد: در سازمان‌های حقوقی امکان از بین رفتن و ناپدید شدن کمک‌های مردمی وجود ندارد اما بسیاری از سلبریتی‌های خانم و آقا به منطقه آمدند و پول‌هایی نیز برای کمک جمع‌آوری کردند اما سرنوشت این پول‌ها مشخص نیست.
ریحانی گفت: هلال‌احمر به‌عنوان مسئول جمع‌آوری کمک‌های مردمی و مدعی در این زمینه نباید اجازه این‌چنین اتفاقاتی را بدهد و مصوبه‌ای برای ساماندهی این موضوع داشته باشد.
وی افزود: نباید به هیچ فرد حقیقی مجوز جمع‌آوری کمک‌های مردمی داده شود زیرا میلیاردها تومان کمک‌های مردمی در زلزله جمع‌آوری شده است و اکنون مشخص نیست کجاست و بعد از چند سال هیچ‌کس جوابگو نیست و کسی هم پیگیری نمی‌کند.
هوشنگ بازوند استاندار کرمانشاه نیز با تأیید موضوع کمک‌های جمع‌آوری‌شده توسط سلبریتی‌ها ابراز کرد: خوشبختانه این اتفاق در سیل 98 نیفتاد.
وی عنوان کرد: برخی از این سلبریتی‌ها اصلاً مراجعه نکردند و دادستانی به‌عنوان مدعی‌العموم باید پیگیر این موضوع باشد زیرا مبالغ هنگفتی از این طریق جمع‌آوری شده است.
جلیل بالایی مدیرکل مدیریت بحران استانداری نیز با اشاره به اینکه قانون از سال 98 متولی جذب، هدایت و توزیع تمام کمک‌های مردمی را هلال‌احمر اعلام کرده است گفت: برخی از سلبریتی‌ها به مراجع ناظر هزینه‌‌کرد و ساخت‌وساز همچون بنیاد مسکن هم مراجعه نکرده بودند.
وی افزود: از 40 هزار واحد احداثی در زلزله در مجموع 420 واحد در استان با مشارکت کمک‌های مردمی در دست خیّران ساخته شده است که تمام این 420 واحد تسهیلات و بلاعوض دولت را دریافت کرده‌اند.
بالایی بیان کرد: فرد خیّر یا سلبریتی تمام این کمک‌های دولتی را از فرد خسارت‌دیده دریافت کرده و به آن‌ها وعده ساخت خانه را داده است در حالی که برای ساخت هر خانه در بهترین حالت 5 تا 15 میلیون تومان توسط خیر هزینه شده است و بنابراین مجموع هزینه این واحدها 25 میلیارد تومان بوده که بیش از 18 میلیارد تومان مربوط به دولت و کمتر از هفت میلیارد تومان توسط خیران هزینه شده است.
وی اضافه کرد: برخی از سلبریتی‌ها هیچ ارتباطی نگرفته‌اند و بارها درخواست شده است و هلال‌احمر و مقامات قضایی می‌توانند ورود پیدا کنند که چنانچه امانتی از سوی مردم به دست فردی سپرده می‌شود ضمانتی در این بین باشد.
بازسازی تعدادی از واحد‌های شهری باقی مانده است
مهرداد سالاری معاون عمرانی استانداری کرمانشاه، با اشاره به اینکه در زلزله سال 96، 621 هم‌استانی جان خود را از دست دادند اظهار داشت: با همت مردم و حمایت دولت بازسازی طوری انجام شد که تهدید زلزله به فرصت تبدیل شد.
وی با بیان اینکه به‌دنبال این زلزله 109 هزار واحد تخریبی و نیازمند تعمیر بودند عنوان کرد: در بخش شهری 7500 واحد و در روستایی 11 هزار و 500 واحد تخریب شد اما 13 هزار و 132 واحد شهری و 28 هزار و 143 واحد در روستاها ساخته شد.
سالاری با اشاره به اینکه 22 هزار واحد اضافه ساخته شد گفت: در استان بنیاد مسکن سالانه به 2000 واحد مسکونی تحت عنوان مقاوم‌سازی تسهیلات پرداخت می‌کند و علاوه بر تحقق این موضوع با 22 هزار واحد اضافی ساخته‌شده در واقع 11 سال کار مقاوم‌سازی جلو افتاده است.
معاون عمرانی استانداری کرمانشاه با بیان اینکه دولت 11 هزار میلیارد تومان برای زلزله استان کرمانشاه هزینه کرد افزود: 22 هزار کانکس در شهرها و روستاها مستقر شد و اکنون 140 مورد باقی مانده که براساس آمار 60 مورد مربوط به افرادی است که پروانه بازسازی ندارند و کارگران غیربومی هستند و 74 مورد مربوط به مستأجران است.
سالاری بیان کرد: سه بلوک از مسکن مهر شهید شیرودی باقی مانده است که مجبور به تخریب بودیم که تا پایان سال به اتمام می‌رسد.
وی با بیان اینکه 25 هزار و 191 واحد دامی، 22 هزار و 718 واحد صنفی و صنعتی تخریب شد گفت: بازسازی تعدادی واحد صنعتی به‌دلیل گرفتاری‌های مختلف باقی مانده است.
معاون عمرانی استانداری کرمانشاه با اشاره به اینکه 78 مراکز آموزشی تخریب اما 230 واحد با همت خیران ساخته شد اضافه کرد: سرانه آموزشی کشور 5.21 متر است و این در حالی است که با ساخت‌وساز انجام‌شده در استان 6.41 مترمربع است.
سالاری با ابراز اینکه 247 واحد درمانی تخریب شده و نیازمند تعمیر بود بیان کرد: در زمینه زیرساخت خسارت بسیاری وارد شد که به‌طور عمده بازسازی شد و تنها در حوزه راه‌ها و معابر به‌دلیل ادامه ساخت‌وسازها باقی مانده است.
وی با اظهار اینکه “امسال اولویت با زیرساخت‌ها و واحد‌های اداری است” عنوان کرد: بسیاری از بخش‌های اداری از جمله فرمانداری ثلاث‌باباجانی اکنون نیز در کانکس حضور دارند.
سالاری با اعلام اینکه کار بازسازی به اتمام رسیده است گفت: تعدادی از واحد‌های شهری که به‌دلیل اختلافات مالکیتی و غیره بازسازی را دیرتر آغاز کردند مراحل انتهایی را طی می‌کنند.
وی افزود: از مسکن مهر سرپل‌ذهاب سه بلوک باقی مانده است که در مرحله سفت‌کاری قرار دارد و تا پایان سال به اتمام می‌رسد که در این صورت بازسازی در بخش مسکونی باقی نمی‌ماند.
معاون عمرانی استانداری کرمانشاه عنوان کرد: 25 هزار و 191 جایگاه دامی و 22 هزار و 718 واحد صنفی در استان تخریب و بازسازی شد و 1000 کلاس درس در 1000 روز بازسازی شد.
سالاری از بازسازی 37 مرکز مذهبی و 247 مرکز بهداشتی درمانی خبرداد و گفت: بعد از زلزله اصلی 8246 پس‌لرزه شامل دو پس‌لرزه به‌بزرگی 5.9 و 6.4 ریشتر رخ داد و خوشبختانه واحد‌های ساخته‌شده آسیبی ندیدند.
وی با بیان اینکه امهال وام‌های زلزله‌زدگان به این مربوط می‌شود که بانک‌ها بهره را از دولت دریافت کنند عنوان کرد: دولت 11 هزار میلیارد تومان برای زلزله هزینه کرده و وام‌ها سه سال امهال شده است و به‌دنبال تمدید یک‌ساله امهال وام‌ها هستیم اما با این وضعیت منابع مالی و تحریم‌ها هنوز موافقتی دریافت نشده است.
تعدادی از محرومان زلزله‌زده هنوز در کانکس هستند
فرزادی‌پور فرماندار سرپل‌ذهاب گفت: اقدامات خوبی برای بازسازی مناطق زلزله‌زده انجام شد اما زمان آن رسیده است که به بخش‌های دیگری از نیازمندی‌ها و انتظارات مردم توجه شود زیرا مردم هرآنچه داشته‌اند صرف بازسازی منازل خود کرده‌اند.
وی با تصریح به اینکه “مردم اکنون مشکلات بسیاری از جمله بدهی بانکی و تسهیلات دارند” عنوان کرد: اشتغال و آسیب‌های اجتماعی از دیگر مشکلات زلزله‌زدگان است که نیازمند حمایت‌هایی برای افزایش تاب‌آوری هستند.
فرزادی‌پور گفت: مقام معظم رهبری در سفر به مناطق زلزله‌زده به رئیس بنیاد مستضعفان وقت فرمودند اقدامات محرومیت‌زدایی را شبیه استان کرمان انجام دهند و این کلام در ذهن مردم باقی مانده است و توقع دارند بنیاد مستضعفان مساعدت کند.
وی با تأکید به اینکه مردم در زمینه اشتغال و زیرساخت‌ها توجه ویژه‌ای نیاز دارند اضافه کرد: شهرک صنعتی سرپل‌ذهاب از حیّز انتفاع ساقط شده که نیازمند توجه نهادها و دستگاه‌های مختلف است.
فرزادی‌پور گفت: تعدادی از افراد ضعیف که تحت پوشش هیچ دستگاه حمایتی نیستند هنوز در کانکس زندگی می‌کنند که چنانچه صاحب خانه شوند هیچ انتقادی نسبت به این شهرستان باقی نخواهد ماند.
